Thừa kế tiền gửi tiết kiệm là việc người thừa kế của người để lại di sản thừa kế đối với tiền mà người để lại di sản gửi tiết kiệm trước khi người này chết. Vì thủ tục thực hiện thừa kế tiền gửi tiết kiệm khá phức tạp nên khi phát sinh tranh chấp, vụ việc thường kéo dài và khó giải quyết. Trong phạm vi bài viết, chúng tôi sẽ hướng dẫn việc giải quyết các tranh chấp thừa kế tiền gửi tiết kiệm cụ thể sau đây.
1. Tiền gửi tiết kiệm
Xét về mục đích, hiện nay tiền được gửi vào ngân hàng được chia làm hai loại chính:
- Tiền gửi thanh toán;
- Tiền gửi tiết kiệm.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 5 Thông tư 48/2018/TT-NHNN quy định về tiền gửi tiết kiệm thì “tiền gửi tiết kiệm là khoản tiền được người gửi tiền gửi tại tổ chức tín dụng theo nguyên tắc được hoàn trả đầy đủ tiền gốc, lãi theo thỏa thuận với tổ chức tín dụng“.
Căn cứ vào thời hạn gửi tiền, tiền gửi tiết kiệm bao gồm hai loại:
- Tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn;
- Tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn.
2. Tiền gửi tiết kiệm có phải là di sản không?
Theo quy định tại (Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015) thì “di sản là tài sản của người đã chết để lại, bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác“.
Như vậy, để một tài sản được xem là di sản thì di sản đó phải là tài sản hợp pháp của người đã chết để lại. Vậy nên, nếu tiền gửi tiết kiệm là tài sản hợp pháp của người để lại di sản thì tiền gửi tiết kiệm vẫn được xem là di sản.
Lưu ý:
Tiền gửi tiết kiệm thuộc trường hợp liên quan đến tài sản chung và tài sản riêng của vợ chồng.
- Nếu có căn cứ xác định đây là tài sản riêng của vợ/chồng thì nó hoàn toàn là di sản của người vợ/chồng.
- Còn trong trường hợp là tài sản chung, thì về nguyên tắc, mỗi người chỉ có quyền đối với ½ tài sản đó, nên di sản được xác định trong phạm vi ½ tiền gửi tiết kiệm.
Khi chủ tài khoản chết thì giao dịch dân sự dừng lại không còn là quan hệ giữa cá nhân người gửi tiền và ngân hàng và chuyển qua giai đoạn khác, phức tạp hơn vì có liên quan đến quy định thừa kế trong pháp luật Dân sự.
Do đó, Ngân hàng không thể chi tiền trực tiếp cho người thân của người gửi tiền mà phải thông qua trình tự thủ tục nhất định.
Để rút sổ tiết kiệm thì đầu tiên những người thừa kế phải tiến hành thủ tục khai nhận di sản thừa kế có công chứng của công chứng viên.
Sau khi thực hiện thủ tục này, người thừa kế hợp pháp mới có thể thực hiện thủ tục rút tiền gửi tiết kiệm. Người thừa kế phải xuất trình các loại giấy tờ như:
- Sổ tiết kiệm;
- CMND, hộ khẩu người nhận;
- CMND, hộ khẩu, giấy chứng tử của người để lại di sản;
- Văn bản khai nhận di sản thừa kế/văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế;
- Giấy ủy quyền cho một người đứng ra rút tiền;
- Các giấy tờ khác theo yêu cầu cụ thể của Ngân hàng.
Ngân hàng sẽ hướng dẫn chi tiết thủ tục thực hiện việc chi trả tiền gửi tiết kiệm theo thừa kế cho người thừa kế. Điều này được quy định tại Điều 18 Thông tư 48/2018/TT-NHNN ngày 31/12/2018 quy định về tiền gửi tiết kiệm.
3. Quy định của pháp luật về thừa kế
Hiện nay, việc thừa kế được chia làm 02 loại: Thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc. Dù thừa kế theo loại nào thì thời điểm mở thừa kế được pháp luật ghi nhận là thời điểm người có tài sản chết.
Thừa kế theo pháp luật
Theo đó, Điều 649 Bộ luật Dân sự 2015 quy định rằng thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.
Căn cứ vào Khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015, thừa kế thep pháp luật được áp dụng trong các trường hợp:
- Không có di chúc;
- Di chúc không hợp pháp;
- Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
- Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Đối với thừa kế theo pháp luật, vấn đề hàng thừa kế được đặt ra – là căn cứ để xác định người thừa kế và phần thừa kế. Về nguyên tắc, thứ tự ưu tiên được nhận thừa kế lần lượt là hàng thừa kế thứ nhất, hàng thừa kế thứ hai, sau cùng là hàng thừa kế thứ ba.
Lưu ý:
- Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
- Ngoài ra, những người thừa kế cùng hàng thừa kế được hưởng phần di sản bằng nhau.
Thừa kế theo di chúc
Thừa kế theo di chúc là thừa kế theo ý chí của của người để lại di sản được ghi nhận trong di chúc. Hiện nay, có 02 loại di chúc: di chúc bằng văn bản và di chúc miệng. Về nguyên tắc, di chúc phải được thể hiện bẳng văn bản, tuy nhiên, trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.
Một di chúc hợp pháp trước hết phải có đủ các điều kiện sau đây:
- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
Ngoài những điều kiện trên, đối với từng trường hợp sẽ có quy định bắt buộc riêng để đảm bảo hiệu lực của di chúc như về độ tuổi, người làm chứng hay công chứng, chứng thực di chúc.
4. Thủ tục giải quyết tranh chấp thừa kế tiền gửi tiết kiệm
Thông thường, khi phát sinh tranh chấp về thừa kế tiền gửi tiết kiệm, các bên cần ưu tiên thỏa thuận để giải quyết tranh chấp. Nếu không thể tự thỏa thuận để giải quyết tranh chấp các bên có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết.
Vì tranh chấp thừa kế tiền gửi tiết kiệm là tranh chấp dân sự thuộc thẩm quyền của Tòa án theo Khoản 5 Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
- Tòa án nhân dân cấp huyện sẽ có thẩm quyền giải quyết vụ việc tranh chấp thừa kế tài sản.
- Việc xác định Tòa án nơi có thẩm quyền được xác định theo Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Thủ tục giải quyết tranh chấp thừa kế tiền gửi tiết kiệm như sau:
- Người khởi kiện gửi hồ sơ khởi kiện gồm đến Tòa án:
- Đơn khởi kiện (phải đáp ứng các điều kiện tại Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự);
- Bản sao các giấy tờ chứng minh nhân thân người khởi kiện;
- Các tài liệu, chứng cứ khác hiện có để chứng minh yêu cầu khởi kiện
- Tòa án có trách nhiệm cấp ngay người khởi kiện giấy xác nhận đã nhận đơn.
- Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện.
- Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét hồ sơ hợp lệ hay không và thực hiện các thủ tục cần thiết để đưa vụ án ra xét xử.
- Tòa án tiến hành xét xử sơ thẩm giải quyết tranh chấp
- Xét xử phúc thẩm (nếu có).
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi hướng dẫn về việc giải quyết tranh chấp thừa kế tiền gửi tiết kiệm. Nếu có thắc mắc về vấn đề trên hoặc Quý bạn đọc muốn được tư vấn trực tiếp hoặc yêu cầu hỗ trợ, vui lòng liên hệ Công ty Luật Long Phan PMT qua hotline bên dưới để được hỗ trợ. Xin cảm ơn./.
Có thể bạn quan tâm:
Bài viết nói về: Hướng dẫn giải quyết tranh chấp thừa kế tiền gửi tiết kiệm
Nguồn trích dẫn từ:Luật Long Phan PMT
Tác giả:Phan Mạnh Thăng
March 15, 2020 at 07:00AM
.jpg "XÂY DỰNG NHÀ TRÊN ĐẤT CỦA NGƯỜI KHÁC CÓ ĐƯỢC ĐỀN BÙ KHÔNG?")
0 comments
Đăng nhận xét