Blog Tư Vấn Pháp Luật - Long Phan PMT: Thủ tục đại diện cho người nhà bị tâm thần khi mua bán đất

Đại diện cho người bị tâm thần mua bán đất, chuyển nhượng quyền sử dụng, đứng tên sổ đỏ, thực hiện các giao dịch trước tiên phải thực hiện tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự. Vấn đề này hiện nay không những thường xuyên có tranh chấp mà còn liên quan đến việc tặng cho, thừa kế đối với người bị tâm thần. Nắm bắt được tình trạng này, bài viết dưới đây sẽ cung cấp một số thông tin cần thiết sau.

Người tâm thần sẽ có đại diện thay mình tham gia các giao dịch có lợi cho bản thân

1. Khi nào thì xem là người bị tâm thần theo pháp luật ?

• Về mặt cuộc sống thông thường, mọi người hiểu người bị bệnh tâm thần (rối loạn tâm thần) là người mất khả năng cư xử cũng như phát triển bình thường.
• Về mặt pháp lý: Điều 22 Bộ luật Dân sự 2015 quy định mất năng lực hành vi dân sự là: Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần của các y, bác sĩ.

Như vậy,

• Một người được xem là bị tâm thần (hay bị mất năng lực hành vi dân sự) khi có quyết định có hiệu lực của tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.
• Giao dịch dân sự của người mất năng lực hành vi dân sự phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện.

2. Điều kiện để làm người giám hộ ?

Giám hộ cho người tâm thần không phải là một công việc dễ dàng

• Để làm người giám hộ cho người nhà bị tâm thần thì cá nhân phải đáp ứng các điều kiến sau:
• Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
• Có tư cách đạo đức tốt và các điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ.
• Không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác.
• Không phải là người bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con chưa thành niên.

Lưu ý:

• Trường hợp người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ lựa chọn người giám hộ cho mình thì khi họ ở tình trạng cần được giám hộ, người được lựa chọn là người giám hộ nếu người này đồng ý.
• Việc lựa chọn người giám hộ phải được lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực.
• Một cá nhân, pháp nhân có thể giám hộ cho nhiều người.

Khi đó, người nhà của người bị tâm thần trở thành người giám hộ và được thực hiện các quyền để đảm bảo quyền và lợi ích cho người bị tâm thần khi mua bán đất.

3. Người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự

Trường hợp không có người giám hộ được người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ chỉ định thì người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự được xác định theo Điều 53 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

1. Trường hợp vợ là người mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ; nếu chồng là người mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.
2. Trường hợp cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo có đủ điều kiện làm người giám hộ là người giám hộ.
3. Trường hợp người thành niên mất năng lực hành vi dân sự chưa có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ.
4. Trường hợp người mất năng lực hành vi dân sự không có người giám hộ đương nhiên thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người được giám hộ có trách nhiệm cử người giám hộ.
5. Trường hợp có tranh chấp về người giám hộ hoặc tranh chấp về việc cử người giám hộ thì Tòa án chỉ định người giám hộ.

4. Người tâm thần vẫn được mua bán đất ?

Người bị tâm thần làm cách nào để sở hữu nhà đất ?

Vì là người bị mất năng lực hành vi dân sự nên theo quy định của pháp luật, họ không được thực hiện giao dịch, nhưng họ không bị mất quyền sở hữu đối với tài sản. Do vậy, họ có thể được mua bán đất thông qua người giám hộ (cũng là người đại diện hợp pháp). Cụ thể cần thực hiện các bước sau:

4.1. Yêu cầu tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự

1. Người có quyền, lợi ích liên quan, cơ quan, tổ chức hữu quan nộp đơn yêu cầu tòa án tuyên bố một người bị mất năng lực hành vi dân sự.
2. Yêu cầu giám định pháp y tâm thần.
3. Sau khi có kết quả giám định, tòa án mở phiên họp để xét đơn yêu cầu của người yêu cầu.
4. Ra quyết định tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự.

4.2. Thủ tục đăng ký giám hộ cho người bị tâm thần

1. Người yêu cầu đăng ký giám hộ nộp tờ khai đăng ký giám hộ theo mẫu quy định và văn bản cử người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự cho cơ quan đăng ký hộ tịch (UBND cấp xã)
2. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ, nếu thấy đủ điều kiện theo quy định “pháp luật” thì công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch và cùng người đi đăng ký giám hộ ký vào Sổ hộ tịch, báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.

Đăng ký giám hộ đương nhiên

1. Người yêu cầu đăng ký giám hộ nộp tờ khai đăng ký giám hộ theo mẫu và giấy tờ chứng minh điều kiện giám hộ đương nhiên cho cơ quan đăng ký hộ tịch. Trường hợp có nhiều người cùng đủ điều kiện làm giám hộ đương nhiên thì nộp thêm văn bản thỏa thuận về việc cử một người làm giám hộ đương nhiên.
2. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ, nếu thấy đủ điều kiện theo quy định pháp luật thì công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch và cùng người đi đăng ký giám hộ ký vào Sổ hộ tịch, báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.

Sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký, các bên có thể thực hiện giao dịch mua bán, chuyển nhượng, SANG TÊN đất đai theo quy định của pháp luật thông qua người giám hộ.

Trên đây là nội dung bài viết của chúng tôi. Trường hợp Quý bạn đọc có thắc mắc hay có vấn đề cần tư vấn, xin vui lòng liên hệ với Công ty Luật Long Phan PMT qua Hotline bên dưới để được hỗ trợ. Xin cảm ơn !

Có thể bạn quan tâm:

• Thủ tục nhận di sản là đất đai từ cha mẹ nuôi
• Hướng dẫn làm thủ tục hoán đổi đất đai đúng luật
• Thủ tục khởi kiện buộc trả lại đất đã lấn chiếm

Bài viết nói về: Thủ tục đại diện cho người nhà bị tâm thần khi mua bán đất
Nguồn trích dẫn từ:Luật Long Phan PMT
Tác giả:Phan Mạnh Thăng

February 20, 2020 at 01:00PM