Chế định giám hộ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích của những người yếu thế trong xã hội. Vậy người giám hộ là ai? Họ có những quyền hạn và nghĩa vụ gì? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về chế định giám hộ, quy trình xác lập, cũng như những vấn đề pháp lý liên quan, giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của người giám hộ trong việc đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho những người cần được bảo vệ.
Người giám hộ là gì?
Theo quy định tại Bộ luật Dân sự năm 2015, người giám hộ có
thể là cá nhân hoặc pháp nhân được giao nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ quyền và lợi
ích hợp pháp cho người được giám hộ. Người giám hộ đóng vai trò như một người đại
diện, đưa ra quyết định và hành động thay cho người được giám hộ trong các vấn
đề pháp lý và đời sống hàng ngày.
Pháp luật Việt Nam phân chia người giám hộ thành ba loại
chính:
- Giám
hộ đương nhiên: Thường là người thân trong gia đình như cha mẹ, vợ chồng,...
- Giám
hộ do UBND cấp xã cử: Được áp dụng khi không có người giám hộ đương
nhiên.
- Giám
hộ do Toà án chỉ định: Được áp dụng trong trường hợp có tranh chấp về
người giám hộ.
Trường hợp cần phải có người giám hộ
Theo quy định tại Điều 47 Bộ luật Dân sự 2015, ba nhóm đối
tượng cần phải có người giám hộ bao gồm:
- Người
chưa thành niên: Cụ thể là những người dưới 18 tuổi thuộc các trường hợp
sau:
- Mồ
côi cả cha lẫn mẹ.
- Cha
mẹ mất tích theo tuyên bố của Tòa án.
- Cha
mẹ mất năng lực hành vi dân sự.
- Cha
mẹ bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.
- Cha
mẹ bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con.
- Người
mất năng lực hành vi dân sự: Là những người do bệnh tật hoặc lý do
khác mà không thể nhận thức và làm chủ được hành vi của mình, cần có người
giám hộ để chăm sóc và bảo vệ quyền lợi.
- Người
có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi: Là những người do bệnh tật,
khuyết tật,... mà gặp khó khăn trong việc nhận thức, làm chủ hành vi,
không thể tự mình bảo vệ quyền lợi.
Quy trình giám hộ
Thủ tục để trở thành người giám hộ
Quy trình xác lập quan hệ giám hộ được quy định tại Điều 54
Bộ luật Dân sự 2015, bao gồm các bước cơ bản sau:
Xác định căn cứ giám hộ:
- Cần
có văn bản xác nhận tình trạng của người được giám hộ (ví dụ: giấy khai
sinh, giấy chứng nhận mất năng lực hành vi dân sự,...).
- Giấy
tờ chứng minh điều kiện của người giám hộ (ví dụ: CMND/CCCD, giấy chứng nhận
kết hôn,...).
- Văn
bản đồng ý của người được đề nghị làm giám hộ (nếu có).
Chuẩn bị hồ sơ đăng ký:
Hồ sơ đăng ký giám hộ bao gồm:
- Tờ
khai đăng ký giám hộ (theo mẫu quy định).
- Các
tài liệu đính kèm như: văn bản cử người giám hộ, tài liệu chứng minh điều
kiện giám hộ đương nhiên, biên bản họp gia đình (nếu có), quyết định của
cơ quan có thẩm quyền,...
Đăng ký giám hộ:
- Nộp
hồ sơ tại cơ quan công chứng hoặc UBND cấp xã nơi cư trú của người được
giám hộ.
- Người
tiếp nhận hồ sơ sẽ kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ, đối chiếu thông tin và
hướng dẫn bổ sung nếu cần thiết.
- Nếu
hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, công chức tư pháp - hộ tịch sẽ ghi vào sổ hộ tịch
và cấp trích lục về việc giám hộ.
Thủ tục trở thành người giám hộ |
>>> Xem thêm: Thủ tục chấm dứt giám hộ có yếu tố nước ngoài
Quyền và nghĩa vụ của người giám hộ
Quyền của người giám hộ
Người giám hộ có các quyền sau:
- Sử dụng
tài sản của người được giám hộ để chăm sóc, chi dùng cho những nhu cầu thiết
yếu của người được giám hộ.
- Được
thanh toán các chi phí hợp lý cho việc quản lý tài sản của người được giám
hộ.
- Đại
diện cho người được giám hộ trong việc xác lập, thực hiện giao dịch dân sự
và thực hiện các quyền khác theo quy định của pháp luật nhằm bảo vệ quyền,
lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.
Nghĩa vụ của người giám hộ
Tùy từng trường hợp mà nghĩa vụ của người giám hộ sẽ khác
nhau. Cụ thể:
- Đối
với người được giám hộ chưa đủ 15 tuổi:
- Chăm
sóc, giáo dục người được giám hộ.
- Đại
diện cho người được giám hộ trong các giao dịch dân sự.
- Quản
lý tài sản của người được giám hộ.
- Bảo
vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.
- Đối
với người được giám hộ từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi:
- Đại
diện cho người được giám hộ trong các giao dịch dân sự (trừ những giao dịch
mà pháp luật cho phép người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi tự mình thực
hiện).
- Quản
lý tài sản của người được giám hộ (trừ trường hợp pháp luật có quy định
khác).
- Bảo
vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.
- Đối
với người được giám hộ mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn
trong nhận thức, làm chủ hành vi:
- Chăm
sóc, bảo đảm việc điều trị bệnh cho người được giám hộ.
- Đại
diện cho người được giám hộ trong các giao dịch dân sự.
- Quản
lý tài sản của người được giám hộ.
- Bảo
vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.
Chấm dứt giám hộ
Quan hệ giám hộ chấm dứt trong các trường hợp sau:
- Người
được giám hộ đã có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
- Người
được giám hộ chết.
- Cha,
mẹ của người được giám hộ là người chưa thành niên đã có đủ điều kiện để
thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình.
- Người
được giám hộ được nhận làm con nuôi.
Dịch vụ luật sư tư vấn pháp luật giám hộ
Nếu bạn có nhu cầu tìm hiểu thêm về chế định giám hộ hoặc cần
hỗ trợ pháp lý trong các vấn đề liên quan, bạn có thể liên hệ với các công ty
luật uy tín để được tư vấn và hỗ trợ.
Công ty Luật Long Phan PMT cung cấp các dịch vụ
chuyên sâu về giám hộ, bao gồm:
- Tư vấn
xác lập quan hệ giám hộ: phân tích điều kiện giám hộ, hướng dẫn thủ tục
đăng ký, soạn thảo hồ sơ pháp lý.
- Đại
diện trong tranh chấp giám hộ: khởi kiện yêu cầu xác định người giám hộ, bảo
vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho khách hàng.
- Tư vấn
quản lý tài sản: lập danh mục tài sản, hướng dẫn bảo quản, sử dụng, giám
sát giao dịch tài sản.
- Hỗ trợ chấm dứt giám hộ: thực hiện thủ tục chấm dứt, bàn giao tài sản, thanh lý nghĩa vụ giám hộ.
Luật sư tư vấn về người giám hộ |
Việc xác lập quan hệ giám hộ đúng pháp luật là điều kiện tiên quyết để đảm bảo sự chăm sóc và bảo vệ tốt nhất cho người được giám hộ. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về người giám hộ và các vấn đề pháp lý liên quan. Với 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dân sự, Công ty Luật Long Phan PMT cam kết mang đến giải pháp pháp lý toàn diện cho mọi vấn đề về giám hộ. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn chi tiết từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp của chúng tôi.
>>> Xem thêm: Người giám hộ là gì? Trường hợp cần phải có người giám hộ?
Nguồn trích dẫn từ: Luật Long Phan PMT
Tác giả: Luật Sư Lê Ngọc Tuấn
0 comments
Đăng nhận xét